Connect with us

Prawo

Śmiertelne potrącenie w Toruniu. Czy 15-letni pasażer roweru może ponieść odpowiedzialność?

Opublikowano

-

Czy 15-latek wieziony na kierownicy roweru, którym jego kolega śmiertelnie potrącił kobietę na przejściu, również jest odpowiedzialny za to zdarzenie? I co mu grozi?

Policja ujawniła nagranie wypadku w Toruniu z udziałem dwóch 15-latków. Jadąc rowerem wjechali w starszą pieszą idącą po przejściu. Kobieta zmarła.

Wczoraj policja podała informację o zatrzymaniu kierującego rowerem. Pasażera, którego wiózł wówczas na kierownicy, na komendę przyprowadziła jego matka.

Abstrahując od wydaje się oczywistej odpowiedzialności kierującego jednośladem, warto zastanowić się nad odpowiedzialnością pasażera.

Pasażer to nie „tylko” pasażer

Wbrew pozorom nieletni nie był jedynie biernym pasażerem, który siedział na kierownicy i za nic nie odpowiada. Wskazać należy, że siadając na kierownicy utrudniał kierującemu manewrowanie tym pojazdem oraz zasłaniał mu widoczność. Bez wątpienia pasażer poprzez swoje zachowanie jawnie, rażąco i w sposób bezpośredni naruszył zasady ruchu drogowego wskazane w art. 3 prawa o ruchu drogowym (p.r.d.), tj. zakazu wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę.
Bez żadnych wątpliwości ten zakaz dotyczy również pasażera pojazdu, albowiem w świetle treści art. 2 pkt 17 p.r.d. on również jest uczestnikiem ruchu („uczestnik ruchu – pieszy, kierujący, a także inne osoby przebywające w pojeździe lub na pojeździe znajdującym się na drodze”), czyli osobą wymienioną obok kierującego w art. 3 p.r.d.
Moim zdaniem takie zachowanie pasażera może być zakwalifikowane jako współsprawstwo przestępstwa wymienionego w art. 177 § 2 kodeksu karnego (k.k.). Tego przestępstwa może dopuścić się bowiem nie tylko kierującym, ale też uczestnik ruchu, gdyż każdego uczestnika ruchu dotyczy obowiązek przestrzegania zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym.
Uważam, że pasażer swoim zachowaniem umyślnie naruszył podstawowe zasady bezpieczeństwa w ruchu, a skutki swojego lekkomyślnego zachowania mógł i jak najbardziej powinien przewidzieć.

Dodatkowa odpowiedzialność

Dodatkowo można rozważyć, czy jeden i drugi chłopiec wypełnili znamiona czynu z art. 162 § 1 k.k. tj., penalizującego nieudzielenie pomocy ofierze wypadku – człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Jak wynika nadto z doniesień medialnych, obaj nieletni zbiegli z miejsca zdarzenia. Fakt ucieczki z miejsca wypadku będzie okolicznością, którą sąd z pewnością uwzględni przy wyborze środków wychowawczych w przypadku ustalenia, że dany nieletni dopuścił się czynu karalnego.

Odpowiedzialność nieletnich w wieku 15 lat

Zgodnie z treścią art. 10 § 2 k.k., na zasadach określonych w Kodeksie karnym odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z osobami w wieku 15 lat – wobec takich osób (w wieku 13-17 lat) ma zastosowanie ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.

W sytuacji ustalenia, że czyn nieletniego sprawcy wyczerpywał znamiona czynu zabronionego, sąd będzie stosował środki wychowawcze wymienione w art. 6 tej ustawy. Wobec nieletnich sąd rodzinny może zatem:
1) udzielić upomnienia;
2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia;
3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna;
4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania – udzielających poręczenia za nieletniego;
5) zastosować nadzór kuratora;
6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją;
7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów;
8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego;
9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim;
10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym;
11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z wyłączeniem umieszczenia w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej i regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

Na marginesie dodać należy, że osoba w wieku 15 lat chcąca poruszać się rowerem po drodze publicznej ma obowiązek posiadać kartę rowerową.

Nadmieniam, że przedstawione stanowisko jest poglądem autora, ma charakter edukacyjny i nie ma wpływu na decyzje podmiotów prowadzących postępowanie karne (w sprawach nieletnich) w przedmiotowej sprawie.

Marcin Niemiec
autor jest prokuratorem w stanie spoczynku