Będą przesiewowe badania kierowców narkotestami?

Przesiewowe badanie na drogach narkotestem tak jak alkomatem? Europejska Rada Bezpieczeństwa Transportu chce, by policjanci zwiększyli kontrole wyłapujące kierowców jadących pod wpływem narkotyków

Test narkotykowy. Fot. CC-BY-SA 2.0

ETSC alarmuje, by kraje członkowskie przyłożyły większą uwagę do kierowców jeżdżących po spożyciu narkotyków. W opublikowanym w marcu raporcie „Preventing drug driving in Europe” eksperci postulują ujednolicenie prawa dotyczącego wymierzania kar za takie przestępstwa oraz zwiększenie nadzoru na drogach w tym aspekcie.

Jaki to problem?

Przeprowadzone w Europie badanie DRUID (2006-2011) pokazało, że substancje psychoaktywne zostały wykryte u 15,2 proc. kierowców ciężko rannych w wypadkach drogowych i u 15,6 proc. kierowców, którzy w wypadkach ponieśli śmierć. To o połowę mniejszy problem niż z alkoholem (odsetek kierowców odpowiednio: 24,4 proc. i 32,8 proc.), ale – zdaniem europejskich ekspertów – również poważny. Tymczasem przez lata mówiło się o tym problemie dużo mniej niż o pijanych kierowców. Zdaniem ekspertów ETSC czas to zmienić.

Odsetek kierowców, który przyznał się, że w ciągu minionych 12 miesięcy co najmniej raz prowadził samochód będąc pod wpływem narkotyków
(źródło: Achermann Stürmer, Y. (2016). Driving under the influence of alcohol and drugs. ESRA thematic report no. 2. ESRA project (European Survey of Road users’ safety Attitude). Bern, Switzerland: Swiss Council for Accident Prevention, p22.)

Jak wynika z powyższego wykresu pod względem kierowców przyznających się do prowadzenia pod wpływem narkotyków Polska z wynikiem 10 proc. sytuuje się poniżej unijnej średniej (10 proc. badanych).

Z dostępnych danych wynika, że problem prowadzenia samochodu pod wpływem narkotyków największy jest w grupie młodych kierowców (do tego czynu w ostatnich 12 miesiącach przyznawało się aż 21 proc. w grupie 18-34 lat). Zdecydowanie częściej dopuszczają się tego mężczyźni. Np. w Wielkiej Brytanii wśród ukaranych za jazdę pod wpływem narkotyków w okresie od marca 2014 do maja 2016 r. aż 94 proc. stanowili mężczyźni.

Zalecenia: zero tolerancji, przesiewowe badania i wyższe kary

ETSC zaleca krajom członkowskim wprowadzenie w prawie systemu „zero tolerancji” dla prowadzenia pod wpływem narkotyków. Użycie najniższych dopuszczalnych limitów i stałe uzupełnianie zakazów w odniesieniu do pojawiających się nowych używek.

Zdaniem ekspertów Komisja Europejska powinna opracować wspólne unijne standardy dotyczące nadzoru nad kierowcami prowadzącymi pod wpływem substancji psychoaktywnych.

Zalecają też upewnić się, czy policja w każdym z krajów jest odpowiednio przeszkolona do tego, kiedy i w jaki sposób przeprowadzać testy kierowcom i używać urządzeń przesiewowych. ETSC zaleca też wypracować podejście, które pozwoli skupić się na grupach wysokiego ryzyka, w tym głównie dotyczy to min. młodych mężczyznach oraz społeczności, w których używa się narkotyków.

W szkołach powinna być prowadzona edukacja dotycząca zagrożeń związanych z prowadzeniem pojazdów pod wpływem narkotyków. Dodatkowo powinno się uruchamiać kampanie związane z problemem skierowane do grup docelowych – głównie do młodych mężczyzn. Zagadnienia dotyczące wpływu narkotyków na predyspozycje kierowcy powinny być również włączane do systemów szkolenia kierowców.

W zakresie rehabilitacji eksperci ETSC postulują rozdzielenie programów rehabilitacyjnych kierowców prowadzących pod wpływem narkotyków od tych, których przyłapywano na jeździe po pijanemu. Powinny też istnieć oddzielne programy dla osób uzależnionych i nieuzależnionych od narkotyków.

ETSC zaleca też zwiększenie uwagi przy zbieraniu danych dotyczących jazdy pod wpływem narkotyków m.in. wystandaryzowania oraz uzyskania jak największej wiedzy w danych zbieranych po kolizjach i wypadkach.

ai